AĞIN LEBLEBİSİ 1 KĞ

  Ağın Leblebisinin ayırt edici birkaç özelliği vardır.

1-Ağın Leblebisi yapılacak olan nohutun  Elazığ İli Ağın İlçe Merkezi ve köylerinde ekolojik olarak yetiştirilmesi

1.1. Ağın ilçesi toprak yapısı itibari ile kireçli bir yapı özelliğine sahip olması ve diğer yörelerden farklı bölge iklimine uyum sağlamış olan ve tüylü özellik arz eden kabuğu kalın fakat, kabuk salma özelliği iyi olan nohut türünün ekolojik olarak hiçbir kimyasal ilaçlama ve gübrelemeye tabi tutulmadan doğal ortamlarda yetiştirilmesi.

1.2. Ağın leblebisinin 100 adetinin asgari 40-50 gram olması

1.3. Doğu Anadolu karasal ikliminin hüküm sürdüğü bir bölge olmasına rağmen, Ağın ve köyleri Keban, Atatürk ve Karakaya barajları nedeni ile Akdeniz ve karasal iklim arasında geçiş özelliğine sahip  ılıman bir iklim özelliği göstermektedir. Bu iklim özelliği gösteren Ağın ve çevresinde yetişen tüylü nohut Ağın Leblebisi yapımına en uygun olanıdır.

Yapım tekniğinden kaynaklanan ayırt edici özellikler ise

2- Ağın leblebisi ile diğer leblebiler arasındaki en büyük fark yapım tekniğidir.

2.1. Ağın yöresinde yetişen tüylü nohut kurulan ocaklarda meşe odunu küllü suyun içerisinde haşlanmaya tabi tutulur. Diğer yörelerin leblebi üretiminde haşlanma tekniği yoktur.

2.2. Haşlanmış nohut Ağın yöresinde çıkarılan %87’si karbonattan oluşan bir kumda bir seferde kavrulmaya tabi tutulur. Diğer yöre leblebileri ise 3-4 kez kavrulma işi kumsuz olarak yapılar.

2.3. Ağın leblebisi tek kavrulma işleminden sonra kabuğu alınır ve satışa sunulur. Diğer yöre leblebileri ise ilk kavurmadan sonra 10-15 günlük dinlendirmelerin ardından  2-3. kavurma işlemlerine tabi tutularak satışa sunulur.

2.4. Ağın leblebisi beyaz şeffaf poşetlerde ağzı kapalı tutulduğu sürece 6-8 ay arasında bayatlama görülmez, ilk günkü tazeliğini muhafaza eder.

3- Üretim

        Ağın Leblebisinin Yukarı Fırat Havzasında yer alan Ağın sınırları içerisinde yetişen tüylü nohuttan, Ağın İlçesi Bademli Köyünde  çıkarılan özel  kumla aynı iklime sahip Yukarı Fırat Havzasındaki 6 ilçede Ağın Leblebisi aynı tekniklerle yapılabilir.

        Ağın leblebisi genellikle sonbahar aylarında yapılır. Evin dışında müsait bir yerde iki ocak kurulur. Leblebi yapımı için gerekli olan; leblebi sacı, tencere, elek, kürek, telis, odun, çırpı, nohut, küllü su ve tuz hazırlanır. Külün meşe külü olması tercih edilir. Ocaklar yakıldıktan sonra ocağın birinde sacın üzerine konan kum kızdırılır. Kumun ince olması gerekir. Bunun için Bademli Köyü yakınlarındaki mağaradan çıkan kum temin edilir. Diğer ocakta ise tencerede kaynayan küllü suya nohut dökülür, üzerine tuz ilave edildikten sonra nohut ‘un suyunu çekene kadar kaynaması beklenir. Nohut tencereyle ocaktan alınarak, o anda birinci ocakta sac üzerinde kızdırılmış olan kumun üzerine dökülür ve kum sürekli olarak kürekle nohut kızarıncaya kadar karıştırılır, bundan sonra sac ocaktan alınarak eleğin üzerine dökülür, eleğin altında kalan kum tekrar sacın üzerine alınır. Leblebi ise telis çuvallara konularak ovulur ve kabukları ayrılır. Yukarıda sıralamış olduğumuz işlemler, nohut bitinceye kadar defalarca tekrarlanır